- Messages
- 144
- Reaction score
- 41
- Points
- 38
“HINDI maaaring magsinungaling ang Diyos,” ang sabi ng Bibliya. (Hebreo 6:18) Kung gayon ay paanong ang kaniyang aklat ay mapupunô ng kapuna-punang mga di pagkakatugma-tugma at mga pagkakasalungatan at tawagin pa rin ito na ang Salita ng Diyos? Hindi maaaring magkagayon. ‘Subalit, bakit may mga pagkakasalungatan?’ ang tanong mo.
Gaya ng maaasahan, sa isang aklat na sa loob ng mga dantaon ay pinagpagalan na kopyahin nang kamay at kinailangan na isalin sa popular na mga wika noong lumipas na panahon, may nakasingit dito na mga ilang pagkakaiba-iba dahil sa pagkakasulat nito. Subalit ang lawak at bigat ng alinman sa mga ito ay hindi nagbibigay ng pag-aalinlangan tungkol sa pagkakinasihan at sa awtoridad ng Bibliya bilang kabuuan. Sa pamamagitan ng maingat na pagsusuri, ang waring mga pagkakasalungatan ay nauunawaan at nagliliwanag ang talagang katotohanan. Malimit, ang mga taong nagsasabing ang Bibliya’y sumasalungat sa sarili ay hindi lubusang nakapagsusuri nang sa ganang sarili nila, kundi tinatanggap lamang nila ang opinyong ito na napipilitan silang tanggapin buhat sa mga ayaw na maniwala sa Bibliya o sumunod dito. “Ang sumasagot bago makinig, iyan ay kamangmangan at kahihiyan niya,” ang paalaala ng Bibliya sa Kawikaan 18:13.
Kung minsan, ang iba ay tumututol sa bagay na wari ngang hindi laging nagkakaisa ang mga manunulat ng Bibliya kung tungkol sa mga bilang, pagkakasunud-sunod ng mga pangyayari, mga pananalita na mga sinipi, at iba pa. Subalit pag-isipan ito: Kung hihilingin mo sa mga ilang nakasaksi ng isang pangyayari na isulat ang kanilang nakita, lahat kaya ng mga paglalahad ay lubusang magkakapare-pareho sa pananalita at mga detalye? Kung magkakagayon, hindi ka ba magsususpetsa na magkakasabwat ang mga sumulat? Sa ganiyan ding paraan ang mga manunulat ng Bibliya ay pinayagan ng Diyos na sundin ang kanilang sariling partikular na istilo at wika, bagaman kaniyang tinitiyak na ang kaniyang mga ideya at kaugnay na mga katibayan ay nairirekord nang wasto.
Ang mga sinipi buhat sa mga naunang kasulatan ay maaari na may bahagyang pagbabago buhat sa orihinal na mga pangungusap upang matugunan ang mga pangangailangan at layunin ng bagong manunulat, bagaman taglay pa rin niyaon ang pinakasaligang diwa at kaisipan. Ganiyan din ang masasabi tungkol sa mga paggugrupu-grupo ng mga pangyayari. Ang isang manunulat ay maaari na sumusunod sa isang mahigpit na kronolohikong pagkakasunud-sunod, samantalang ang isa naman ay maaaring naglalahad ng pangyayari alinsunod sa kanilang kaugnayan sa mga ideya. Ang hindi pagsasali ng ganoo’t ganitong mga bagay ay magiging ayon din naman sa punto de vista ng manunulat at sa kaniyang pagpapaikli ng pag-uulat. Sa gayon, si Mateo ay bumanggit ng dalawang taong bulag bilang mga pinagaling ni Jesus, samantalang iisa lamang ang binanggit ni Marcos at ni Lucas. (Mateo 20:29-34; Marcos 10:46; Lucas 18:35) Ang paglalahad ni Mateo ay walang pagkakasalungatan. Kaya lamang ay higit na espisipiko iyon tungkol sa bilang, samantalang si Marcos at si Lucas ay nagtuon ng pansin sa iisang tao na kinausap ni Jesus.
Mayroon ding iba’t ibang paraan ng pagbilang ng panahon. Ang bansang Judio ay gumamit ng dalawang kalendaryo—ang sagradong kalendaryo at ang sekular, o ang para sa pagsasaka, na kalendaryo—bawat isa’y nagsisimula sa isang naiibang panahon ng santaon. Ang mga manunulat na nagkakaiba-iba kung tungkol sa buwan at araw pagka tumutukoy sa iisang pangyayari ay maaaring mga iba’t ibang kalendaryo lamang ang ginagamit. Yamang ang mga manunulat sa Oryente ay bihirang gumamit ng mga hating-bilang, ang mga bahagi ng isang taon ay ibinibilang na mga buong taon. Ang mga ito’y tinutukoy ayon sa pinakamalapit na buong numero. Halimbawa, pansinin ito sa talaangkanan na nasa Genesis kabanata 5.
Sa Juan 3:22 ating mababasa na si Jesus ay “gumawa ng pagbabautismo,” ngunit sa banda roon, sa Juan 4:2, sinasabi ng ulat na “si Jesus mismo ay hindi gumawa ng pagbabautismo.” Subalit gaya ng ipinakikita ng natitirang bahagi ng teksto, ang mga alagad ni Jesus ang gumawa ng aktuwal na pagbabautismo sa kaniyang pangalan at sa ilalim ng kaniyang pamamatnubay. Ito’y nahahawig sa kaso na kung saan ang isang negosyante at ang kaniyang sekretarya ay kapuwa makapagsasabing sila ang sumulat ng isang partikular na liham.
Nariyan din ang teksto sa Genesis 2:2 na nagsasabing ang Diyos ay namahinga “buhat sa lahat ng kaniyang gawa.” Kabaligtaran naman ito ang sinabi ni Jesus sa Juan 5:17 na kung saan sinasabi niya na ang Diyos ay “patuluyang gumagawa hanggang ngayon.” Subalit gaya ng ipinakikita ng konteksto, ang rekord sa Genesis ay espisipikong tumutukoy sa mga gawang materyal na paglalang na ginawa ng Diyos, samantalang ang tinutukoy ni Jesus ay yaong mga gawa ng Diyos tungkol sa kaniyang banal na pag-akay at pangangalaga sa sangkatauhan.
Ang isa pang waring pagkakasalungatan ay kung paghahambingin ang Exodo 34:7 at Ezekiel 18:20. Ang unang teksto ay nagsasabi na “ipinapataw [ng Diyos] ang kasamaan ng mga ama sa mga anak at sa mga anak ng mga anak,” samantalang itong huli ay nagsasabi na “ang anak ay hindi mananagot dahil sa kasamaan ng ama.” Bakit ang mga tekstong ito ay waring nagkakasalungatan? Sapagkat ang mga ito ay hindi ipinaliliwanag ayon sa konteksto. Suriin ang nakapalibot na materyal at kapaligiran. Kung magkagayon maliliwanagan nga nang banggitin ng Diyos na ang parusa’y darating hindi lamang sa mga ama kundi pati sa kanilang mga anak at anak ng mga anak, ang tinutukoy niya ay yaong magiging resulta sa mga Israelita bilang isang bansa kung sila’y nagkasala laban sa kaniya at dalhin sa pagkabihag. Sa kabilang dako, sa pagbanggit na ang anak ay hindi mananagot sa kasamaan ng kaniyang ama, ang tinutukoy niya ay personal na pananagutan.
May makikitang mga pagkakaiba, tulad halimbawa sa pag-uulat ng pagkapanganak kay Jesus na nasusulat sa Mateo 1:18-25 at Lucas 1:26-38. Subalit ito ba’y nagpapakita ng pagkakasalungatan?
May nabasa ka bang dalawang talambuhay tungkol sa isang tanyag na tao? Kung gayon, napansin mo ba na ang mga talambuhay na ito ay may pagkakaiba bagama’t hindi naman nagkakasalungatan? Kalimitan, iyon ay dahil sa personal na mga impresyon ng manunulat o sa mga pinagkunan niya ng kaniyang iniulat. Malaki rin ang depende sa inaakala ng awtor na importante na ilahad sa kaniyang presentasyon, ang anggulo na kaniyang binubuo, at isinasaisip ang mga mambabasa na babasa niyaon. Sa gayon, ang mga paglalahad na isinulat na mga mambabasang Gentil ang sumasaisip ay mapapaiba sa mga pag-uulat na nilayon para sa mga mambabasang Judio, na may unawa na at kanilang tinatanggap ang ganoo’t ganitong mga bagay.
Ito’y mga ilan lamang halimbawa ng mga talata sa Bibliya na, kung hindi maingat na susuriin, waring nagkakasalungatan. Subalit kung maingat na susuriin, na isinasaisip ang punto de vista ng manunulat at ang konteksto, ang mga ito ay hindi naman nagkakasalungatan kundi mga talata lamang na nangangailangan ng karagdagang pananaliksik. Karamihan ng tao ay hindi gumagawa ng ganitong kinakailangang pagsisikap kundi para sa kanila’y mas madaling sabihin: “Ang Bibliya’y sumasalungat sa kaniyang sarili.”
Ang Bibliya ay isang aklat na umaantig sa ating kakayahan na mangatuwiran. Ito ay nagkakasuwato ang lahat ng bahagi. Hindi ito sumasalungat sa sarili. Lahat ng 66 na mga aklat (1,189 na mga kabanata o 31,173 mga talata ayon sa King James Version) ay karapat-dapat na lubusang pagtiwalaan natin. Oo, ikaw ay makapagtitiwala sa Bibliya!
◆ Hindi mo isinaalang-alang ang konteksto?
◆ Kinaligtaan mo ang punto de vista ng manunulat?
◆ Sinusubukan mo na ang mga maling ideya sa relihiyon ay ipareho sa talagang sinasabi ng Bibliya?
◆ Ang ginagamit mo’y isang di-eksakto o lipás nang salin ng Bibliya?
Gaya ng maaasahan, sa isang aklat na sa loob ng mga dantaon ay pinagpagalan na kopyahin nang kamay at kinailangan na isalin sa popular na mga wika noong lumipas na panahon, may nakasingit dito na mga ilang pagkakaiba-iba dahil sa pagkakasulat nito. Subalit ang lawak at bigat ng alinman sa mga ito ay hindi nagbibigay ng pag-aalinlangan tungkol sa pagkakinasihan at sa awtoridad ng Bibliya bilang kabuuan. Sa pamamagitan ng maingat na pagsusuri, ang waring mga pagkakasalungatan ay nauunawaan at nagliliwanag ang talagang katotohanan. Malimit, ang mga taong nagsasabing ang Bibliya’y sumasalungat sa sarili ay hindi lubusang nakapagsusuri nang sa ganang sarili nila, kundi tinatanggap lamang nila ang opinyong ito na napipilitan silang tanggapin buhat sa mga ayaw na maniwala sa Bibliya o sumunod dito. “Ang sumasagot bago makinig, iyan ay kamangmangan at kahihiyan niya,” ang paalaala ng Bibliya sa Kawikaan 18:13.
Kung minsan, ang iba ay tumututol sa bagay na wari ngang hindi laging nagkakaisa ang mga manunulat ng Bibliya kung tungkol sa mga bilang, pagkakasunud-sunod ng mga pangyayari, mga pananalita na mga sinipi, at iba pa. Subalit pag-isipan ito: Kung hihilingin mo sa mga ilang nakasaksi ng isang pangyayari na isulat ang kanilang nakita, lahat kaya ng mga paglalahad ay lubusang magkakapare-pareho sa pananalita at mga detalye? Kung magkakagayon, hindi ka ba magsususpetsa na magkakasabwat ang mga sumulat? Sa ganiyan ding paraan ang mga manunulat ng Bibliya ay pinayagan ng Diyos na sundin ang kanilang sariling partikular na istilo at wika, bagaman kaniyang tinitiyak na ang kaniyang mga ideya at kaugnay na mga katibayan ay nairirekord nang wasto.
Ang mga sinipi buhat sa mga naunang kasulatan ay maaari na may bahagyang pagbabago buhat sa orihinal na mga pangungusap upang matugunan ang mga pangangailangan at layunin ng bagong manunulat, bagaman taglay pa rin niyaon ang pinakasaligang diwa at kaisipan. Ganiyan din ang masasabi tungkol sa mga paggugrupu-grupo ng mga pangyayari. Ang isang manunulat ay maaari na sumusunod sa isang mahigpit na kronolohikong pagkakasunud-sunod, samantalang ang isa naman ay maaaring naglalahad ng pangyayari alinsunod sa kanilang kaugnayan sa mga ideya. Ang hindi pagsasali ng ganoo’t ganitong mga bagay ay magiging ayon din naman sa punto de vista ng manunulat at sa kaniyang pagpapaikli ng pag-uulat. Sa gayon, si Mateo ay bumanggit ng dalawang taong bulag bilang mga pinagaling ni Jesus, samantalang iisa lamang ang binanggit ni Marcos at ni Lucas. (Mateo 20:29-34; Marcos 10:46; Lucas 18:35) Ang paglalahad ni Mateo ay walang pagkakasalungatan. Kaya lamang ay higit na espisipiko iyon tungkol sa bilang, samantalang si Marcos at si Lucas ay nagtuon ng pansin sa iisang tao na kinausap ni Jesus.
Mayroon ding iba’t ibang paraan ng pagbilang ng panahon. Ang bansang Judio ay gumamit ng dalawang kalendaryo—ang sagradong kalendaryo at ang sekular, o ang para sa pagsasaka, na kalendaryo—bawat isa’y nagsisimula sa isang naiibang panahon ng santaon. Ang mga manunulat na nagkakaiba-iba kung tungkol sa buwan at araw pagka tumutukoy sa iisang pangyayari ay maaaring mga iba’t ibang kalendaryo lamang ang ginagamit. Yamang ang mga manunulat sa Oryente ay bihirang gumamit ng mga hating-bilang, ang mga bahagi ng isang taon ay ibinibilang na mga buong taon. Ang mga ito’y tinutukoy ayon sa pinakamalapit na buong numero. Halimbawa, pansinin ito sa talaangkanan na nasa Genesis kabanata 5.
Pinagkakasuwato ang mga “Pagkakasalungatan”
Subalit hindi ba may mga teksto sa Bibliya na nagsasabi na mismong kabaligtaran ng mga ibang teksto? Pag-usapan natin ang ilan na binabanggit ng mga ilang kritiko ng Bibliya.Sa Juan 3:22 ating mababasa na si Jesus ay “gumawa ng pagbabautismo,” ngunit sa banda roon, sa Juan 4:2, sinasabi ng ulat na “si Jesus mismo ay hindi gumawa ng pagbabautismo.” Subalit gaya ng ipinakikita ng natitirang bahagi ng teksto, ang mga alagad ni Jesus ang gumawa ng aktuwal na pagbabautismo sa kaniyang pangalan at sa ilalim ng kaniyang pamamatnubay. Ito’y nahahawig sa kaso na kung saan ang isang negosyante at ang kaniyang sekretarya ay kapuwa makapagsasabing sila ang sumulat ng isang partikular na liham.
Nariyan din ang teksto sa Genesis 2:2 na nagsasabing ang Diyos ay namahinga “buhat sa lahat ng kaniyang gawa.” Kabaligtaran naman ito ang sinabi ni Jesus sa Juan 5:17 na kung saan sinasabi niya na ang Diyos ay “patuluyang gumagawa hanggang ngayon.” Subalit gaya ng ipinakikita ng konteksto, ang rekord sa Genesis ay espisipikong tumutukoy sa mga gawang materyal na paglalang na ginawa ng Diyos, samantalang ang tinutukoy ni Jesus ay yaong mga gawa ng Diyos tungkol sa kaniyang banal na pag-akay at pangangalaga sa sangkatauhan.
Ang isa pang waring pagkakasalungatan ay kung paghahambingin ang Exodo 34:7 at Ezekiel 18:20. Ang unang teksto ay nagsasabi na “ipinapataw [ng Diyos] ang kasamaan ng mga ama sa mga anak at sa mga anak ng mga anak,” samantalang itong huli ay nagsasabi na “ang anak ay hindi mananagot dahil sa kasamaan ng ama.” Bakit ang mga tekstong ito ay waring nagkakasalungatan? Sapagkat ang mga ito ay hindi ipinaliliwanag ayon sa konteksto. Suriin ang nakapalibot na materyal at kapaligiran. Kung magkagayon maliliwanagan nga nang banggitin ng Diyos na ang parusa’y darating hindi lamang sa mga ama kundi pati sa kanilang mga anak at anak ng mga anak, ang tinutukoy niya ay yaong magiging resulta sa mga Israelita bilang isang bansa kung sila’y nagkasala laban sa kaniya at dalhin sa pagkabihag. Sa kabilang dako, sa pagbanggit na ang anak ay hindi mananagot sa kasamaan ng kaniyang ama, ang tinutukoy niya ay personal na pananagutan.
May makikitang mga pagkakaiba, tulad halimbawa sa pag-uulat ng pagkapanganak kay Jesus na nasusulat sa Mateo 1:18-25 at Lucas 1:26-38. Subalit ito ba’y nagpapakita ng pagkakasalungatan?
May nabasa ka bang dalawang talambuhay tungkol sa isang tanyag na tao? Kung gayon, napansin mo ba na ang mga talambuhay na ito ay may pagkakaiba bagama’t hindi naman nagkakasalungatan? Kalimitan, iyon ay dahil sa personal na mga impresyon ng manunulat o sa mga pinagkunan niya ng kaniyang iniulat. Malaki rin ang depende sa inaakala ng awtor na importante na ilahad sa kaniyang presentasyon, ang anggulo na kaniyang binubuo, at isinasaisip ang mga mambabasa na babasa niyaon. Sa gayon, ang mga paglalahad na isinulat na mga mambabasang Gentil ang sumasaisip ay mapapaiba sa mga pag-uulat na nilayon para sa mga mambabasang Judio, na may unawa na at kanilang tinatanggap ang ganoo’t ganitong mga bagay.
Ito’y mga ilan lamang halimbawa ng mga talata sa Bibliya na, kung hindi maingat na susuriin, waring nagkakasalungatan. Subalit kung maingat na susuriin, na isinasaisip ang punto de vista ng manunulat at ang konteksto, ang mga ito ay hindi naman nagkakasalungatan kundi mga talata lamang na nangangailangan ng karagdagang pananaliksik. Karamihan ng tao ay hindi gumagawa ng ganitong kinakailangang pagsisikap kundi para sa kanila’y mas madaling sabihin: “Ang Bibliya’y sumasalungat sa kaniyang sarili.”
Karapat-dapat sa Ating Pagtitiwala
Ang banal na espiritu ng Diyos ay nagbigay sa mga manunulat ng Bibliya ng malaking kalayaan sa pagsulat ng kanilang mga pag-uulat. (Gawa 3:21) Kaya naman, sila’y nakagawa ng isang makulay at malinaw na larawan ng kanilang nakita. Gayunman, ang hindi nila pagkakapare-pareho ay nagpapatibay lamang sa pagiging kapani-paniwala at pagiging totoo ng kanilang isinulat, hindi masasabing iyon ay may halong daya at sila’y magkakasabwat. (2 Pedro 1:16-21) Samantalang ang mga manunulat ay nagkakaiba-iba sa kanilang paraan ng presentasyon, ang lahat ay patungo sa iisang direksiyon at may iisang layunin: ang ipakita sa mga tao kung ano ang gagawin ng Diyos na Jehova upang paligayahin ang sangkatauhan at ano ang kailangang gawin ng tao upang sang-ayunan ng Diyos.—Kawikaan 2:3-6, 9.Ang Bibliya ay isang aklat na umaantig sa ating kakayahan na mangatuwiran. Ito ay nagkakasuwato ang lahat ng bahagi. Hindi ito sumasalungat sa sarili. Lahat ng 66 na mga aklat (1,189 na mga kabanata o 31,173 mga talata ayon sa King James Version) ay karapat-dapat na lubusang pagtiwalaan natin. Oo, ikaw ay makapagtitiwala sa Bibliya!
Kung Makakakita Ka sa Bibliya ng “Pagkakasalungatan,” Hindi Kaya ang Dahilan ay:
◆ Hindi mo alam ang ilang mga pangyayari sa kasaysayan o ang sinaunang mga kaugalian?◆ Hindi mo isinaalang-alang ang konteksto?
◆ Kinaligtaan mo ang punto de vista ng manunulat?
◆ Sinusubukan mo na ang mga maling ideya sa relihiyon ay ipareho sa talagang sinasabi ng Bibliya?
◆ Ang ginagamit mo’y isang di-eksakto o lipás nang salin ng Bibliya?
