Mali ang pagka intindi mo TS, ang sinasabi dito papaano uunlad ang Pinas at hindi iilang tao lang. Hindi naman uunlad kung ang lahat ay magnenegosyo at walang bibili, syempre kelangan talaga ng diversity of economic activities. Ang tanong dyan kung marami tayo, alam natin na kelangan talaga natin ng mga basic resources gaya ng isda, bigas, etc. para itinda, mabili at ma consume ng tao. Papano kapag mauubos ang mga resources natin dahil sa pag-aabuso natin at sa dami ng nagko consume?
Bigyan kita ng halimbawa, magtitinda ka ng isda sa palengke, pag marami ang bibili, malakas kita at syempre, gusto mo marami kang maitinda para malaki din ang kita. Ganyan din ang mangyayari sa iba pang nagtitinda at sasabihin nila ngayon sa mga mangingisda na damihan ang paghuli para may maintinda at mapakain sa malaki nating consumers. So, anong mangyayari? Pag huli ng huli, syempre sa kinalaunan mauubos ang lamang dagat, kukunti na ang mahuhuli ng mga mangingisda. Dahil konti ang huli, malamang tataasan ng presyo ng mangingisda pag bininta sa palengke (dahil babawiin nila yong mga gastos nila) at yong mga nagtitinda sa palengke tataasan rin ang pagbenta sa mga consumers. Dahil nagmamahal ang presyo, meron mga kababayan natin na di nila kayang bilhin pag mataas ang presyo, dahil nga kulang ang kinikita nila at mas grabe pa pag malaki yong pamilya nila, ika nga 'more mouths, more food'. Mas marami talaga ang magugutom. Kung lulubo pa ng lulubo ang populasyon, mas tataas pa ang demand at magiging kokonti na ang supply, dahil aabusuhin talaga ng tao ang kalikasan para may mapakain sa lumalaking populasyon. Tuloy, di na makakarami ang mga isda dahil sa maliit pa lang ay kinukuha na.
Ito naman ay evident o klaro na nangyayari sa atin sa Pinas, kaya nga mismong BFAR ay pinagbabawalan yong mga ilang mangingisda sa ibang lugar na huwag muna manghuli kasi nga kumukunti na ang bilang ng mga isda. Hindi ko pa sinama dito yong ini export natin ng mga canned fish products sa ibang bansa na nakakapagpapalala sa shortage ng fish resources natin. Tapos, dahil nga marami tayo, marami din ang nagiging contributors ng pollution sa tubig at dagat, di lang mga kumpanya ang dahilan at kundi tayo din dahil sa ating local wastes, gaya ng basura, tae, diapers, etc. Tuloy lalong kumukunti ang populasyon ng isda at nagiging dahilan ng 'fish kill'.
Kung titingnan mo ang China, sinasabi nating maunlad na bansa. Pero mapapa isip ka bakit kaya gusto nila kunin ang mga isla natin? Ang sagot, ay dahil sa mga resources na makikita sa South China Sea na gusto nilang i exploit. Dahil mataas ang populasyon ng China, sila ngayon ay nagkukumahog sa mga resources na kelangan nila specially, to support their big population, manufacturing industry, business at Energy sector. Pag wala silang mga resources, wala silang magagamit para mapagpapatuloy ang kanilang economic activities at tuloy magkakaroon ng 'plateau' sa kanilang development, na sa kalaunan ay 'survival mode' ang mangyayari. Kaya nga meron silang batas na 'One-Child Policy' para ma kontrol ang pag laki ng populasyon. Dahil kung hindi, siguradong makikipag gyera sila para lang sa kinakailangan nilang mga resources, para matugunan ang malaking 'demand'.
Sana nakatulong ito sayo para ma liwanagan ka at sana magbasa basa ka para hindi tayo maging isang mangmang. Salamat.
